موزهٔ ملی ایران مجموعه‌ای از گنجینهٔ آثار تاریخی و پیش از تاریخی ایران است، که در تهران قرار دارد. این موزه شامل دو ساختمان مجزا به نام‌های موزهٔ ایران باستان با تاریخ گشایش ۱۳۱۶ و موزهٔ باستان‌شناسی و هنر دوران اسلامی ایران با تاریخ گشایش ۱۳۷۵ است.
موزهٔ ملی ایران مهم‌ترین موزهٔ کشور در خصوص نگهداری، نمایش و پژوهش مجموعه‌های باستان‌شناختی ایران است. گستردگی و تنوع مجموعهٔ اشیا موجود در موزه به گستردگی جغرافیایی کشور و دوران‌های متعدد پیش از تاریخی، تاریخی و اسلامی است که انسان در این سرزمین زیسته و آثاری از خود بجای نهاده‌است. در حال حاضر موزه ملی به نمایش آثاری پرداخته که بیان‌گر غنای فرهنگ و تمدن، هنر، رشد اقتصادی و دست‌آوردهای فناوری ایرانیان است.
موزه ملی ایران با قدمتی حدود هشتاد سال، نه تنها بزرگترین موزهٔ باستان‌شناسی و تاریخ ایران است، بلکه در فرهنگ موزه‌داری ایران به عنوان موزهٔ مادر محسوب می‌شود. هم‌اکنون دکتر جبرئیل نوکنده مدیر کل این موزه است.
برای اولین بار پیشنهاد ایجاد مکانی به نام موزه توسط مرحوم مرتضی قلی هدایت ملقب به «صنیع الدوله» عنوان شد. او در فکر ایجاد موزه و اداره‌ای به نام اداره عتیقات برای ساماندهی به وضع کاوش‌های تجاری بود اما به این مقصود نرسید. تا اینکه اولین موزه در سال ۱۲۹۵ خورشیدی به نام «موزه ملی یا موزه معارف»، در یکی از اتاق‌های بزرگ وزارت معارف که در سمت شمال بنای مدرسه دارالفنون قرار داشت، تشکیل شد. این موزه دارای ۲۷۰ قلم شی مفرغی، سفالی، شیشه‌ای، سکه، سلاح‌های قدیمی، مهر، اشیای چوبی، مرقعات، کتاب و منسوجات بود که به وسیله کارمندان اداره عتیقات جمع‌آوری یا توسط مردم اهدا شده بود.
در ۱۳۰۴ خورشیدی اشیای این موزه به تالار آیینه عمارت مسعودیه منتقل شد. از سویی با آغاز حفاری باستان‌شناسان اروپایی به ویژه هیئت باستان‌شناسی فرانسه به ریاست ژاک دومرگان (J.Demorgan) از سال ۱۲۷۶ خورشیدی (۱۸۹۷ میلادی) در شوش توجه مردم ایران به اهمیت مواریث فرهنگی جلب شد. در سال ۱۳۰۶ خورشیدی امتیاز بدون قید و شرط طرف باستان‌شناسان فرانسوی در ایران لغو شد و به آن‌ها اجازه داده شد تنها در شوش به حفاری بپردازند. همچنین از آن‌جا که ایران تصمیم گرفته بود تا موزه و کتابخانه ملی تاسیس نماید، لذا امتیاز طراحی و اجرای آن به فرانسویان داده شد.
منبع:مقاله موزه ملی ایران