عطّار نیشابوری حدود سال 540 ولادت یافت و در سال 618 در قتل عام مغولان در نیشابور کشته شد. آرامگاه او در نیشابور است. شغل او – که از پدر به ارث برده بود – عطاری یعنی داروفروشی و طبابت بوده است. عطار با مجد الدین بغدادی صوفی معروف از شاگردان نجم الدین کبری رابطه داشت و به قولی مرید او بوده است.
««
آثار معروف عطار عبارتند از مثنوی های مصیبت نامه، الهی نامه، منطق الطیر، خسرو نامه، مختار نامه (مجموعۀ رباعی)، دیوان غزلیات و کتاب منثور تذکره الاولیا.
منطق الطیر: منطق الطیر را خود عطار مقامات طیور هم گفته است و بعید نیست که نام کامل آن منطق الطیر و مقامات طیور باشد چنان که عطار در اواخر منطق الطیر گفته است.
منطق الطیر در بحر رمل مسدس محذوف و در حدود 4600 بیت است.
پرندگان (ممثل اصناف بشری و مخصوصاً سالکان طریقت عرفان) می خواهند به هدایت هدهد (ممثل شیخ و رهبر) به حضور سیمرغ (ممثل ذات احدیت) راه یابند. برخی به سبب صعوبت راه و مشکلات دیگر عذرهائی می آورند و منصرف می شوند و سرانجام سی مرغ بال و پر سوخته پس از طی هفت وادی خطیر به درگاه می رسند و غرق در فنا می شوند و پس از گذشت قرن های بی زمان به بقا می رسند.
قبل از عطار کسانی چون ابوعلی سینا و امام محمد غزالی «رساله الطیر» نگاشته اند اما هیچکدام جذابیت و سادگی منطق الطیر عطار را ندارند.
نوع ادبی کتاب منطق الطیر تمثیل است. تمثیل در ادبیات دو نوع بحث دارد یکی بحث بیانی یعنی تشبیه تمثیلی و استعارۀ تمثیلی و دوم تمثیل در داستان سرائی.
تشبیه تمثیل: تشبیه تمثیل تشبیهی است که مشبّه به آن جنبۀ مثل یا حکایت داشته باشد. همواره مشبه امری معقول و مرکب است که برای توضیح و تبین آن مشبّهٌ بهی مرکب و محسوس ذکر می کنند.
استعارۀ تمثیلی: اگر مشبه تشبیه تمثیل را ذکر نکنند یعنی فقط مشبّه به بیان شود استعارۀ تمثیلی است. ضرب المثل ها معمولاً استعارۀ تمثیلی هستند.