سکونتگاه غیررسمی زاغه‌ها طیفی از آپارتمانهای پرتراکم و بدمنظره در مرکز شهر تا سکونتگاههای پراکنده غیررسمی و بدون قانون در حاشیه شهرها را شامل می‌شود. برخی بیش از ۵۰ سال قدمت دارند و برخی هنوز در حال تصرف شدن هستند. سکونتگاههای غیررسمی در مسائل و مشکلات زیر با هم اشتراک دارند:
فقدان تأسیسات شهری مناسب و کافی
فقدان خدمات شهری مناسب و کافی
افزایش تنش‌ها به علت شکاف عمیق اجتماعی بین ساکنان این سکونتگاه‌ها و مناطق رسمی شهری
پیچیدگی و دشواری تأمین خدمات به علت توسعه ناموزون و برنامه‌ریزی نشده.
پژوهش‌ها نشان داده است که محلات خود روی اطراف یا داخل شهرها به مرور زمان نقش رسمی به خود می‌گیرند ولی همچنان مسائل ناپایدار ساخت وسازی و بحران‌های اجتماعی و محیطی را یدک می‌کشد. الزاماً این محلات با زندگی زاغه‌ای و نبود تأسیسات قابل شناسایی نیست. سرانه‌های حیاتی ضعیف و مسائل اجتماعی- محیطی چالش‌برانگیز برای محلات شهری بخش ثابت تبعات این محلات به حساب می‌آید.
طی دهه‌‌های اخیر به تدریج محلات
نابسامان و
سکونتگاههای غیررسمی، به‌طور عمده در حاشیه شهر‌های بزرگ کشور،
خارج از برنامه رسمی توسعه شهری و به صورت خودرو شکل گرفته و گسترش یافته
است. اسکان غیررسمی در ایران مانند بسیاری از دیگر کشور‌های جهان،
پدیده‌ای روبه رشد می‌باشد که شهر‌های کشور را با مسائل جدیدی روبه‌رو
ساخته است. اسکان غیررسمی، به سبب ایجاد فقر و گسترش آن و نیز به مخاطره
انداختن محیط‌زیست و تحمیل هزینه‌‌های سنگین برای حل مشکلات، تهدیدی جدی
برای پایداری و انسجام جامعه شهری تلقی می‌گردد، سکونتگاههای غیررسمی به
عنوان آیینه تمام‌نمای مسائل شهری، جایگاه و اهمیت خاصی در تحقیقات علمی
پیدا کرده است. محله یحیی‌آباد شهر آران و بیدگل نیز به عنوان یکی از
سکونتگاه های مورد اشاره می باشد که با پدیده اسکان غیررسمی مواجه است. در
این پژوهش به بررسی آسیب‌شناسی کالبدی و ناامنی آن در فضا‌های شهری
پرداخته می‌شود. لذا منطقه مورد مطالعه با استفاده از نرم‌افزار‌های سیستم
اطلاعات جغرافیایی و گوگل ارث، موقعیت‌یابی شده و توزیع فراوانی، درصد
گرایش به انحراف و کجروی اجتماعی و ناامنی بررسی می‌شود. مطالعات نشان داد
گرایش به انحرافات اجتماعی (مصرف سیگار، مصرف مواد مخدر و...) در محلات
حاشیه‌نشین بیشتر غیر حاشیه‌نشین می‌باشد که همه این عوامل در کنار هم باعث
بروز ناامنی در فضای شهری آران و بیدگل شده است.
منبع:مقاله سکونتگاه های غیررسمی