امروزه استرس و رویدادهای تنش زا، بخش انکار ناپذیر زندگی روزانه است که می تواند بهداشت جسم و روان را متأثرکند . برخی بر این باورند که استرس با غالب بیماریهای آدمی در رابطه است و چنانچه به نحو مطلوبی اداره نشود، پیامدهای نامطلوب رنج، بیماری و صرف هزینه های گزاف را در پی خواهد داشت. افراد به روشهای مختلفی استرس را تجربه می کنند و در نتیجه سعی میکنند با اتخاذ شیوه های منحصر به فردی به مقابله با آن بپردازند. سه راهبرد مقابله با استرس عبارتند از: 1 -راهبرد مقابله ای مسئله مدار 2 -راهبردهای مقابله ای هیجان مدار 3 -راهبرد مقابله ای اجتنابی. در یک تعادل دو سویه، بهداشت و سلامت روانی از سویی از نتایج انتخاب و استفاده از راهبردهای مقابله ای مؤثر و متناسب با تغییر و تنش محسوب میگردد و از سویی دیگر خود زمینه ساز فضای روانی سال است که در پرتو آن شناخت صحیح و ارزیابی درست از موقعیت تنش زا برای انتخاب راهکار مقابله ای مؤثر میسرمیگردد. به همین دلیل در این مقاله تلاش می شود تا راهبردهای مقابله ای متفاوتی که توسط افراد به کار برده می شود مورد بررسی قرار گرفته و نتیجه بهره گیری افراد از این راهکارها در موقعیت های مختلف استرس زا بررسی می شود.
برای مقابله با استرس ها یا فشارهای روانی، راهکارهای مختلفی وجود دارد که شیوه مدیریت صحیح، آنها را به ما می آموزد.
راهبردهای مقابله با استرس
با رعایت و بکارگیری این روشها، می توانیم علاوه بر حل یا کم کردن مشکلات به آرامش پایدارتری دست یابیم و استرس خود را کنترل کنیم:
1- راهبردهای شناختی( خودآگاهی)
آگاهی یافتن از احساسات خود: از آنجایی که افراد از نظر سطح هیجانی با یکدیگر متفاوت هستند، گروهی زود هیجان زده شده، خوشحال یا مضطرب می‌شوند، گروهی دیرتر برانگیخته شده، حساسیت کمتری دارند؛ یکی از دلایل تفاوت، در ساختار ژنتیکی است و دیگری در محیط زندگی و نحوه‌ی تربیت افراد است. با آگاهی از ساختار هیجانی خود ، کنترل بیشتری می‌توان برفشارهای روانی ایجاد شده اعمال و پیشگیری کرد.
آگاهی یافتن از افکار خود: هنگام مواجه شدن با استرس، برخی افراد نگرش منفی نسبت به خود داشته، مهارت‌هایشان را دست کم می‌گیرند، بنابراین دچار اضطراب یا افسردگی یا... شده و این منجر به بروز رفتارهای نامناسب می‌شود، در حالی که اگر افکار خود را بشناسیم،می‌توانیم افکار خود را کنترل کرده، استرس را از بین برده و پیشگیری کنیم.
آگاهی از چگونگی پردازش و تفسیر رویدادها: باید این مساله که چه‌طور موقعیت‌ها را ارزیابی می‌کنیم؟ چه طور رویدادهایی را یادآوری می‌کنیم که با باورهایمان سازگارترند؟ باید توجه داشت که هر فرد متناسب با باورها و عقاید خود اطلاعات دریافتی را پردازش و ادراک می‌کند.
2- راهبردهای رفتاری
نظام‌های پشتیبانی: استفاده از نظام‌های پشتیبانی، از فشار روانی کاسته و اعتماد به نفس و شور زندگی را درما تقویت می‌کند.
مشاوران حرفه‌ای: در زمینه‌های افزایش اعتماد به نفس و تفکر منطقی اگر نزدیکان یا خودمان نتوانیم کمکی کنیم باید از مشاوران کمک گرفت.
مشکل گشایی: نوعی مهارت عملی است که احساس توانمندی و تسلط بر اوضاع را افزایش می‌دهد.
آرامش: آرامش دادن به خود یکی از سودمندترین روشها برای مقابله با مشکلات است.
تلقین به خود: به صورت صحبت کردن با خود در مواجه شدن با مشکلات، هنگام عبرت گرفتن از رویدادها موثر است.
شوخ طبعی: مانع از آن می‌شود که تسلیم نتیجه‌گیری‌های منفی شویم و در اطرافیان نیز تاثیر مثبتی دارد.
ورزش: ورزش نیز در احساس تسلط روانی بر خود موثر است.
پاداش به خود: به خاطر کارهای خوب به خودمان پاداش دهیم.
( مهارت مقابله با استرس، شامل شناخت استرس های مختلف زندگی و تاثیر آنها بر فرد است. به عنوان مثال اولین روز مدرسه، امتحان، از دست دادن اتوبوس، صحبت کردن در جمع، اولین روز کاری، از دست دادن عزیزان و... می‌باشد).
منبع:مقاله راهبردهای مقابله با استرس