طرحواره چیست؟
طرحواره به طور کلی، به عنوان ساختار، قالب یا چارچوب تعریف میشود.
در حوزه رشد #شناختی، طرحواره به صورت قالبی درنظر میگیرند که براساس واقعیت یا تجربه شکل میگیرد تا به افراد کمک کند تجارب خود را تبیین کنند.
به عبارتی #ادراک از کانال طرحواره صورت میگیرد وپاسخهای افراد نیز توسط طرحواره جهت پیدا میکنند.
به طور کلی ما نیازمند «هماهنگی شناختی» یعنی حفظ دیدگاهی با ثبات نسبت به خود ودیگران؛ حتی اگر این دیدگاه نادرست ویا تحریف شده باشد، هستیم.
برخی از این طرحواره ها ،به ویژه آنها که عمدتا در نتیجه ی تجارب ناگوار دوران کودکی شکل میگیرند، ممکن است هسته ی اصلی #اختلالات_شخصیت و مشکلات مزمن قرار بگیرند.
طرحواره های ناسازگار اولیه ، الگوهای هیجانی وشناختی خود آسیب رسانی هستند که در ابتدای رشد و تحول درذهن شکل گرفته اند ودر سیر زندگی تکرار میشوند.
#یانگ بر این عقیده است که رفتار فرد بخشی ازطرحواره محسوب نمیشود ، بلکه رفتارهای ناسازگاردر پاسخ به طرحواره بوجود می آیند.طرحواره های ناسازگار اولیه، الگو ها یا درون مایه های عمیق، فراگیر و ناکارآمدی است که در دوران کودکی یا نوجوانی شکل گرفته، در دوران بزرگسالی تداوم می یابد و در عمیق ترین سطح شناخت، عمل می کند که معمولا فرد نسبت به آنها آگاهی ندارد. طرحواره ها، باعث می شود افراد مستعد افسردگی، اضطراب، روابط بین فردی ناکارآمد و اختلالات روانی- جسمانی شوند. هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان توانایی ابعاد شخصیتی و طرحواره های ناسازگار اولیه در پیش بینی افسردگی بود. بدین منظور طی یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی، 384 نفر (201زن، 172مرد، 11 نامعلوم) براساس نمونه گیری در دسترس از دانشگاه های زنجان و لرستان انتخاب و از نظر طرحواره های ناسازگار اولیه، ابعاد شخصیتی و افسردگی مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که طرحواره های ناسازگار، با عامل روان رنجوری همبستگی مثبت و با چهار عامل برون گرایی، گشودگی به تجربه، توافق و وظیفه شناسی همبستگی منفی داشت. طرحواره های ناسازگار گزینشی توانست 27 درصد از واریانس افسردگی را تبیین کنند. با توجه به یافته های حاصل، می توان گفت که عامل روان رنجوری، یک عامل مهم در شکل گیری طرحواره های ناسازگار است