ابعاد تاریخی ـ تحلیلی قیام عاشورا
به راستی علت و رمز این همه پیچیدگی چیست؟ آیا علت «اختلافات و تعارضاتی
است که در مدارک مربوط به این مسیله وجود دارد و به همین جهت در تشخیص
حقیقت این قیام نظرهای متضادی اظهار شده است ؟» . البته جای تردید نیست که
از این واقعه و رویداد بزرگ و سرنوشت ساز تاریخ صدر اسلام گزارشهای موثق
و قابل اعتمادی که همهی زمینه ها، اسباب، مقتضیات، علل و نیز تقدم و تاخر
زمانی حوادث را به درستی و دقت منعکس کرده باشند در دست نیست; و از این رو
کار پژوهشگر امروزی، که به دیدهی تحلیل- و نه صرفا نقلی و روایی و وصفی-
بدان می‌نگرد، با مشکلات و موانعی جدی و اساسی مواجه می‌شود; اما حقیقت آن
است که علت این پیچیدگی تنها اختلافات و تحریفات و جعلیات فراوان در اسناد و
مدارک برجای مانده از این واقعه نیست.
و بررسی قیام حسینی
از این منظر؛ با توجه به وظایف گسترده امامان( ع) در عرصه تبلیغ دین،
مبارزه با بدعت‌ها و انحرافات و برپایی حکومت اسلامی از یک سو، و از سوی
دیگر، حرکت ارتجاعی ایجاد شده درجامعه اسلامی بعد از پیامبر اکرم( ص) که
زنده کردن تعصبات قبیله‌ای و نژادی، تقسیم غیر عادلانه بیت‌المال و حیف و
میل آن، خویشاوند سالاری، تحریفات عقیدتی و سرکوب معترضان، علایم و
نشانه‌های آن بود؛ این نتیجه را میدهد که وظیفه شرعی همان بود که امام
حسین( ع) عمل کرد.
به گواهی اسناد تاریخی، سران این حزب هیچ اعتقادی
به اسلام و اصول آن نداشتند قیام امام حسین( ع) و حادثه عاشورا از دیرباز
تاکنون مورد توجه تحلیل گران واقع شده اما عدم توجه به ریشههای این
رخداد و یکسویه نگری به این نهضت و نیز عدم تجزیه و تحلیل و مدارک و
شواهد تاریخی موجب فراهم شدن شبهاتی از جانب دشمنان اهل بیت درباره حقانیت و
مشروعیت این قایم شده.
ازجمله مبانی فقهی این قیام مسیله امر به معروف و نهی از منکر است که باتوجه به محوریت آن در قیام امام حسین( ع )، شرایط و مراتب این دو فریضه ارایه و منطبق بر قیام آن حضرت( ع) شده است.
حرکت
مشروع امام حسین( ع) و همچنین نوع حکومت یزید و طریقه بر مستند نشستن او،
این حق را به امام( ع) میدهد که از بیعت با یزید استنکاف ورزد و درمقابل
حکومت جایرانه اش بایستد و انجام این امر خطیر در پس پرده تقیه ممکن نخواهد
بود و به یقین میتوان گفت اجرای این دو فریضه مهم، قیام امام حسین(
ع) را به الگویی کامل برای مبارزه با استبداد و ظلم، تبدیل ساخته است که در
همه امصار و اعصار قابل تاسی میباشد.